โรคอ้วนอาจเกิดจากสาเหตุหลายๆประการ ทั้งเรื่องของพันธุกรรม ฮอร์โมน และอื่นๆอีกหลายสาเหตุ ถ้าเราจะแบ่งสาเหตุของโรคอ้วน อาจจะจำแนกได้เป็นด้านๆดังนี้
- โรคอ้วนในครอบครัว พันธุกรรม อาจจะเป็นตัวกำหนดปริมาณของการกักก็บไขมันในตัว การเผาผลาญอาหาร และการใช้พลังงานของร่างกาย แต่โรคอ้วนในครอบครัว บางครั้งอาจจะไม่ได้เกิดจากพันธุกรรม แต่เกิดจากพฤติกรรมการรับประทานอาหารแคลอรี่สูง เหมือนๆกันในครอบครัว
- ไลฟสไตล์
- อาหารไม่สุขภาพ (unhealthy diet) ได้แก่ อาหารที่แคลอรี่สูง ขาดผัก และผลไม้ อาหารฟาสฟู้ด หรือปริมาณมากเกินไป
- เครื่องดื่มต่างๆ เวลาดื่มเครื่องดื่ม มักจะไม่รู้สึกถึงความอิ่ม แม้ว่าเครื่องดื่มนั้นจะมีแคลอรี่สูงมากก็ตาม เช่น เครื่องดื่ม แอลกอฮอร์ เครื่องดื่มรสหวานต่างๆ
- การทำงาน หรือใช้ชีวิตที่ไม่แอคทีฟ (Inactive lifestyle)
- โรคต่างๆ ปัญหาสุขภาพ และ ยา
-โรคไทรอยด์ฮอร์โมนต่ำ โรคคุชชิ่ง โรคจิตเวช
- ปัญหาสุขภาพ เช่น ข้อเข่าเสื่อม ทำให้ไม่สามารถทำกิจกรรม หรือออกกำลังกายได้
- ยาบางชนิด เช่น ยาสเตียรอยด์ ยาต้านโรคซึมเศร้า ยากันชักบางตัว
- สภาวะทางสังคม และรายได้ เกี่ยวข้องกับเวลาในการอกกำลังกาย การเลือกรับประทานอาหาร
- อายุ ถึงแม้โรคอัวน จะเกิดได้กับคนทุกเพศ ทุกวัย แต่โดยทั่วๆไป เมื่ออายุมากขึ้น คนมีแนวโน้มที่จะอายุมากขึ้น ทั้งนี้สาเหตุอาจจะมาจากการที่มีกิจกรรมลดลง มวลกล้ามเนื้อลดลงตามวัย ทำให้อัตราการเผาผลาญอาหารลดลง
- สาเหตุอื่นๆ เช่น หลังคลอดบุตร การหยุดสูบบุหรี่ การนอนน้อยเกินไป ความเครียด แม้กระทั่งแบคทีเรียในลำไส้ เหล่านี้ทำให้เกิดโรคอ้วนได้
ผู้ที่มีภาวะโรคอ้วน มีโอกาสที่จะเกิดโรคเหล่านี้มากกว่าคนน้ำหนักปกติ
- โรคหลอดเลือดหัวใจ และหลอดเลือดสมอง คนที่มีโรคอ้วน มีความเสี่ยงที่จะมีความดันโลหิตสูง ไขมันสูง และตามมาด้วยโรคหลอดเลือดหัวใจและสมอง เกิดกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด และ อัมพฤกษ์ อัมพาตได้
- เบาหวานประเภท 2 โรคอ้วน ทำให้เกิดภาวะที่เรียกว่า ดื้ออินซูลิน และเกิดโรคเบาหวานมากขึ้น
- มะเร็งบางชนิด เช่น มะเร็งเยื่อบุโพรงมดลูก มะเร็งเต้านม มะเร็งรังไข่ มะเร็งลำไส้ และอีกหลายชนิด
- ปัญหาเกี่ยวกับระบบทางเดินอาหาร เช่น โรคกระเพาะ กรดไหลย้อน อาหารไม่ย่อย นิ่วในถุงน้ำดี ไขมันพอกตับ
- ภาวะนอนกรน และหยุดหายใจตอนนอน (sleep apnea) ซึ่งนำไปสู่การขาดประสิทธิภาพ ในการทำงาน อันตรายจากอุบัติเหตุจราจร และโรคอื่นๆตามมา
- โรคข้อเสื่อม ตามจุดรับน้ำหนัก เช่น ข้อเข่าเสื่อม
- โควิด 19 : โรคอ้วน เป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญที่ทำให้โควิด 19 มีอาการรุนแรงมาก
- คุณภาพชีวิต โรคอ้วนทำให้คุณภาพชีวิตไม่ดี ทั้งทางด้านสุขภาพ และสังคม ประสิทธิภาพ ความคล่องตัวในการทำงานและอาจมีความรู้สึกอับอาย ถูกดูถูกหรือล้อเลียน เกิดภาวะซึมเศร้า แยกตัว เป็นปัญหาสังคมได้
อ้างอิงข้อมูลจาก น.พ.วิโชติ เวชกิจวาณิชย์ อายุรแพทย์ รพ.เอกชล
