ไวรัส RSV พบในเด็กเป็นส่วนใหญ่ แต่ผู้สูงวัยก็สามารถติดเชื้อ RSV ได้เช่นกัน ที่น่ากังวลคือ RSV เมื่อเป็นแล้วไม่มียารักษา ต้องรักษาตามอาการเท่านั้น หากผู้สูงอายุติดเชื้อ RSV จึงมีความเสี่ยงที่จะพบภาวะแทรกซ้อนรุนแรงและมีอัตราการเสียชีวิตมากกว่าวัยอื่น การฉีดวัคซีนป้องกัน RSV ในผู้สูงวัยจึงเป็นเรื่องสำคัญที่ไม่ควรละเลย

RSV คืออะไร
ไวรัส RSV (Respiratory Syncytial Virus) คือไวรัสที่เป็นต้นเหตุของการติดเชื้อระบบทางเดินหายใจ ติดต่อผ่านการหายใจและสัมผัสสารคัดหลั่ง ส่วนใหญ่พบในทารกและเด็กเล็ก อาการที่พบส่วนใหญ่ไม่รุนแรงสามารถหายได้เองภายใน 1 – 2 สัปดาห์ แต่ในผู้สูงอายุการติดเชื้อ RSV สามารถเกิดขึ้นได้และมีความรุนแรงเพิ่มขึ้น รวมถึงมีอัตราการเสียชีวิตมากกว่าเด็กเนื่องจากอาจมีโรคประจำตัวหรือภูมิคุ้มกันบกพร่อง ดังนั้นผู้สูงอายุตั้งแต่ 60 ปีขึ้นไปและผู้ที่มีอายุ 50 ปีขึ้นไปที่มีภาวะเรื้อรังควรฉีดวัคซีนป้องกัน RSV เพื่อป้องกันและลดความรุนแรงของโรค

ทำไมผู้สูงวัยถึงติดเชื้อ RSV
ในผู้สูงอายุสาเหตุการติดเชื้อ RSV มักมาจากภูมิคุ้มกันที่เสื่อมลงตามธรรมชาติ ทำให้ติดเชื้อได้ง่าย การมีโรคประจำตัวเรื้อรัง โดยเฉพาะโรคปอด โรคหอบหืด โรคหัวใจ โรคเบาหวาน โรคไตเรื้อรัง เมื่อได้รับเชื้อ RSV มีโอกาสที่จะรุนแรงมากขึ้น เมื่ออายุมากขึ้น ระบบภูมิคุ้มกันของร่างกายมีความสามารถในการป้องกันและตอบสนองต่อเชื้อโรคลดลง ส่งผลให้การทำงานของเซลล์เม็ดเลือดขาวที่สำคัญต่อการกำจัดเชื้อไวรัสด้อยประสิทธิภาพลง ทำให้ร่างกายไม่สามารถควบคุมการติดเชื้อได้อย่างเหมาะสม

RSV ในผู้สูงวัยอาการเป็นอย่างไร
• ไข้
• ไอแห้ง ไอเรื้อรัง
• คัดจมูก น้ำมูกไหล
• หอบเหนื่อย อ่อนแรง เหนื่อยล้า
• หายใจถี่ หายใจเสียงหวีด
• เบื่ออาหาร
• เพ้อ สับสน

RSV ในผู้สูงวัยรักษาได้อย่างไร
การรักษา RSV ไม่มียารักษาเฉพาะโรค เน้นใช้การรักษาตามอาการเป็นหลัก ในกรณีที่อาการไม่รุนแรงแพทย์จะให้ยาลดไข้ ยาละลายเสมหะ พักผ่อนให้เต็มที่ แต่หากอาการรุนแรง เช่น ไข้ไม่ลด หายใจลำบาก หายใจเร็ว ซึมลง ต้องรีบมาพบแพทย์ทันที เพราะอาจต้องให้ออกซิเจนและพักรักษาที่โรงพยาบาลเพื่อติดตามอาการอย่างใกล้ชิด

ภาวะแทรกซ้อนของ RSV ในผู้สูงวัย
หากผู้สูงวัยติดเชื้อ RSV อาจมีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนและรุนแรงถึงขั้นเสียชีวิตได้ โดยภาวะแทรกซ้อนที่พบได้คือ ปอดอักเสบ ภาวะหัวใจล้มเหลว หรือมีภาวะแทรกซ้อนจากการติดเชื้อแบคทีเรีย เป็นต้น

วัคซีนป้องกัน RSV ในผู้สูงวัยดีอย่างไร วัคซีนป้องกันไวรัส RSV มีประโยชน์อย่างมากในผู้สูงอายุ ได้แก่
• กระตุ้นการสร้างภูมิคุ้มกันเพื่อป้องกันโรคติดเชื้อไวรัส RSV 80% – 90%
• ลดความรุนแรงของโรคติดเชื้อไวรัส RSV 94.1%
• ลดความเสี่ยงจากภาวะแทรกซ้อนที่เกิดจากโรคติดเชื้อไวรัส RSV 50% – 60%
• ลดอัตราการเสียชีวิตจากโรคติดเชื้อไวรัส RSV 30% – 40%

วัคซีนป้องกัน RSV ในผู้สูงวัยต้องฉีดกี่เข็ม
การฉีดวัคซีนป้องกันโรคติดเชื้อไวรัส RSV ในผู้สูงอายุ ฉีด 1 เข็ม โดยฉีดเข้ากล้ามเนื้อเพียงครั้งเดียว

ป้องกัน RSV ได้อย่างไร
• ล้างมือให้บ่อยด้วยสบู่
• เลี่ยงสัมผัสตา จมูก ปากด้วยมือที่ไม่สะอาด
• สวมหน้ากากอนามัยเมื่อป่วยหรืออยู่ในที่คนเยอะ
• ไม่ใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น
• ไม่คลุกคลีกับผู้ป่วย
• ฉีดวัคซีนป้องกัน RSV
• รับประทานอาหารครบ 5 หมู่
• ออกกำลังกายเป็นประจำ
• พักผ่อนให้เพียงพอ
• ผู้ป่วยที่มีโรคประจำตัวต้องดูแลควบคุมโรคให้ดี